Welk ziekenhuis heeft een PET-scan

Je hebt van je arts gehoord dat er mogelijk een PET of PET slash CT scan nodig is en nu vraag je je af in welk ziekenhuis je daarvoor terecht kunt. Logische vraag, want je wilt niet onnodig wachten en het liefst dicht bij huis geholpen worden. In dit artikel leg ik je helder uit wat een PET slash CT scan is, waar in Nederland deze scanners staan, hoe je er via je arts komt, met welke wachttijden je rekening houdt en hoe je je goed voorbereidt. Ook deel ik ervaringstips uit de praktijk zodat je precies weet wat je kunt verwachten.

Wat is een PET-scan en waar is deze voor bedoeld

Een PET scan brengt de stofwisseling van cellen in beeld met een kleine hoeveelheid radioactieve gemerkte suiker. Cellen die actiever zijn dan normaal, zoals ontstekingscellen of tumorcellen, nemen meer van deze stof op en lichten daardoor op. In de praktijk wordt vrijwel altijd een gecombineerde PET slash CT scan gedaan. De CT maakt tegelijkertijd een driedimensionale kaart van je lichaam, zodat exact te zien is waar de afwijking zit en hoe uitgebreid die is. Deze combinatie maakt het onderzoek krachtig voor diagnose, stadiëring en evaluatie van behandelingen.

Welke ziekenhuizen hebben een PET of PET slash CT scanner

In Nederland staan PET slash CT scanners in alle universitaire medische centra en in meerdere topklinische en regionale ziekenhuizen. Je hoeft dus niet per se naar een academisch ziekenhuis. Door regionale samenwerking kan je verwijzing bovendien uitkomen bij het dichtstbijzijnde centrum met de juiste expertise en voldoende capaciteit.

Academische centra en topklinische ziekenhuizen

De grote universitaire centra hebben meerdere scanners en draaien hoge volumes, bijvoorbeeld voor oncologie en complexe ontstekingsvraagstukken. Daarnaast beschikken verschillende gespecialiseerde topklinische ziekenhuizen over moderne PET slash CT scanners en werken zij volgens uniforme Europese kwaliteitscriteria. Die afstemming is belangrijk om beelden tussen ziekenhuizen betrouwbaar te kunnen vergelijken tijdens je behandeltraject.

Regionale voorbeelden en uitbreiding van capaciteit

In het noorden is de capaciteit de laatste jaren uitgebreid met een tweede scanner in de regio Friesland, waardoor patiënten in Leeuwarden en Drachten dichter bij huis terecht kunnen en wachttijden dalen. Ook in het zuiden investeren ziekenhuizen in snellere digitale PET slash CT systemen die met minder radioactieve stof uitkomen en kortere scancycli mogelijk maken. Zulke vernieuwingen zijn merkbaar voor jou als patiënt, omdat doorlooptijden korter worden en de beelden scherper zijn.

Samenwerkingen en doorverwijzingen

Veel ziekenhuizen zonder eigen PET slash CT maken afspraken met een naburig centrum. Je wordt dan gewoon in jouw ziekenhuis gezien, maar voor de scan ingepland in het samenwerkende centrum. De beoordeling gebeurt door nucleair geneeskundigen, vaak in overleg met radiologen en je behandelend specialist. Zo blijft de zorg dichtbij en sluit de diagnostiek aan op jouw behandelplan.

Hoe kom je terecht voor een PET slash CT scan

Verwijzing en indicatie

Een PET slash CT scan wordt altijd aangevraagd door je specialist, bijvoorbeeld een oncoloog, longarts, internist, cardioloog of chirurg. De indicatie hangt af van je vraagstelling. Denk aan het in kaart brengen van de uitgebreidheid van kanker, het opsporen van een ontstekingshaard of het beoordelen van het effect van behandeling.

Wachttijden en hoe je die beperkt

Wachttijden verschillen per regio en per vraagstelling. Complexe aanvragen kunnen soms sneller terecht op een centrum dat precies daarin is gespecialiseerd. Vraag je arts of planner of er alternatieve locaties met kortere wachttijd zijn zonder in te leveren op kwaliteit. Lever daarnaast benodigde voorbereidende informatie, zoals recente bloedglucosewaarden of medicatieoverzichten, tijdig aan. Verkeerde voorbereiding is een veelvoorkomende reden dat scans moeten worden uitgesteld.

Voorbereiding op de PET slash CT

Nuchter en voldoende drinken

Meestal moet je enkele uren nuchter blijven. Water mag wel en is zelfs gewenst, omdat je nieren de toegediende stof dan vlotter afvoeren. Vaak wordt gevraagd om in de uren voor het onderzoek extra te drinken en vlak voor de scan goed uit te plassen. Zo worden de beelden rondom de blaas duidelijker.

Koolhydraatarm of koolhydraatvrij dieet bij specifieke indicaties

Bij bepaalde vraagstellingen, bijvoorbeeld rond het hart of bij specifieke ontstekingen, kan een koolhydraatarm of zelfs koolhydraatvrij dieet vooraf nodig zijn. Daarmee dwing je het lichaam tijdelijk over op vetverbranding, waardoor het hart minder suiker opneemt en het doelgebied beter zichtbaar wordt. Soms wordt dit effect versterkt met een medicijn dat je in het ziekenhuis krijgt. Volg altijd exact het dieetadvies dat je bij de afspraak ontvangt.

Diabetes en bloedsuiker

De kwaliteit van de PET opnamen valt of staat met een voldoende lage bloedsuiker. Gebruik je insuline of middelen die de bloedsuiker beïnvloeden, dan krijg je een persoonlijk schema. Vaak geldt dat kortwerkende insuline vlak voor het onderzoek wordt vermeden en een insulinepomp tijdelijk in nachtstand blijft. Metformine en sommige moderne middelen kunnen doorgaans doorlopen, tenzij je eigen team anders adviseert. Laat bij twijfel je nuchtere glucose vooraf controleren en geef de waarde door.

Zwangerschap, borstvoeding en spanning

Ben je zwanger of geef je borstvoeding, meld dit dan tijdig. Borstvoeding pauzeren kan tijdelijk nodig zijn. Vind je onderzoek in een scanner spannend of heb je claustrofobie, bespreek dit vooraf. Een rustgevend tabletje kan helpen, maar regel dan vervoer terug, want zelf rijden is dan niet toegestaan.

Zo verloopt het onderzoek stap voor stap

Toediening en rustperiode

Na aanmelding meet de laborant vaak eerst je bloedsuiker. Vervolgens krijg je via een infuus de radioactieve gemerkte suiker toegediend. Deze moet ongeveer een uur inwerken. In die periode is het belangrijk dat je heel rustig blijft, niet praat en je spieren zo min mogelijk gebruikt. Lezen of op je telefoon kijken stimuleert vaak onbedoeld spierspanning, daarom is luisteren naar muziek via oortjes meestal wel toegestaan.

De scan zelf en eventueel contrast

Je ligt op je rug op een smalle tafel die stap voor stap door de scanner schuift. Probeer zo stil mogelijk te liggen, dan worden de beelden het scherpst. Soms volgt meteen daarna een CT met jodiumhoudend contrast via het infuus om organen en bloedvaten beter af te lijnen. Je kunt daarbij kort een warm gevoel of een metaalsmaak ervaren. Dat trekt meestal binnen enkele minuten weg.

Na de scan

Het infuus gaat eruit, je kleedt je aan en je mag naar huis. Drink die dag wat extra zodat de stoffen sneller uit je lichaam verdwijnen. De hoeveelheid straling is klein en neemt snel af. Direct contact met volwassenen is veilig. Voor jonge kinderen en zwangere vrouwen is het verstandig in de eerste uren wat extra afstand te bewaren. De uitslag gaat naar je specialist, die die vervolgens met je bespreekt.

Veiligheid, kwaliteit en richtlijnen

Europese kwaliteitsafspraken

Steeds meer Nederlandse centra werken volgens Europese kwaliteitsstandaarden voor PET slash CT. Dat maakt beelden vergelijkbaar tussen ziekenhuizen en zorgt voor consistente, reproduceerbare metingen tijdens je behandeling. Als patiënt merk je dat aan duidelijke protocollen, heldere voorbereiding en betrouwbare opvolgscans.

Stralingsbelasting en personeel

De gebruikte radioactieve stof is kortlevend. De dosis wordt zo laag mogelijk gehouden, passend bij jouw vraagstelling. Medewerkers houden tijdens de inwerkperiode wat afstand, puur voor hun eigen dagelijkse stralingsveiligheid. Jij staat altijd onder toezicht, en via intercom is er contact als dat nodig is.

Praktische tips uit de praktijk

Als voorlichter op de afdeling Nucleaire Geneeskunde heb ik vaak gezien hoe kleine aanpassingen het onderzoek soepeler laten verlopen. Kleed je warm zodat je tijdens de inwerktijd niet bibbert, want kou geeft spierspanning en dat zie je terug op de beelden. Laat sieraden en kleding met metaal thuis. Neem eigen oortjes mee om te ontspannen. Kom op tijd, want een strakke planning voorkomt onnodig wachten. En bel altijd als de voorbereiding niet lukt. Verplaatsen is soms beter dan een suboptimale scan.

Veelgemaakte fouten voorkomen

Te laat stoppen met eten of intensief sporten vlak voor het onderzoek kan de suikeropname in spieren verhogen en de interpretatie verstoren. Ook het vergeten van medicatie instructies bij diabetes is een bekende valkuil. Noteer daarom je persoonlijke voorbereidingsstappen en vink ze af. Twijfel je, neem contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het centrum waar je bent ingepland.

Waar vind je aanvullende, betrouwbare informatie

Je eigen ziekenhuis stuurt meestal een folder met de exacte voorbereiding. Voor een bredere kijk op ziekenhuisbezoek en gezondheid kun je ook kijken naar onze achtergrondartikelen in de blogs. Heb je brede vragen over wanneer je met klachten naar het ziekenhuis gaat, lees dan dit overzichtsartikel: Wanneer naar het ziekenhuis met hoge bloeddruk. Hoewel het een ander onderwerp is, helpt het je wel om te begrijpen hoe verwijzingen en ziekenhuisroutes werken.

Samengevat

Op de vraag welk ziekenhuis een PET scan heeft is het korte antwoord dat je in heel Nederland terechtkunt, via je specialist, vaak dichter bij huis dan je denkt. Academische centra en topklinische ziekenhuizen beschikken over moderne PET slash CT scanners en werken waar mogelijk volgens dezelfde kwaliteitsafspraken. De beste voorbereiding is persoonlijk en staat in je afspraakbevestiging. Volg die stappen precies, stel vragen als iets onduidelijk is en bespreek met je arts of een alternatieve locatie sneller of praktischer is. Zo haal je het meeste uit het onderzoek en krijg je snel een duidelijk vervolgplan.

Conclusie

Welk ziekenhuis heeft een PET scan hangt af van je regio en je medische vraag, maar in de praktijk is er altijd een geschikte locatie beschikbaar. Dankzij samenwerking tussen ziekenhuizen kun je vaak dicht bij huis terecht en worden wachttijden beperkt. Volg je voorbereiding nauwkeurig, zeker bij dieet en diabetes, en bespreek eventuele zorgen vooraf. Zo verloopt het onderzoek soepel, zijn de beelden van hoge kwaliteit en kun je samen met je arts snel de volgende stap in je behandeling bepalen.